Thừa phát lại là một trong những chế định mới xuất hiện trong quy định của pháp luật Việt Nam trong những năm gần đây.
Do vậy không phải ai cũng nắm được khái niệm Thừa phát lại là gì? Vậy vai trò của thừa phát lại văn phòng thừa phát lại tại tiền giang được quy định như thế nào.
Bài viết về văn phòng thừa phát lại tại tiền giang của Công ty Luật Rong Ba giúp cho mọi người dễ dàng tiếp cận pháp luật về quy định này.
Thừa phát lại là gì
Khái niệm Thừa phát lại được ghi nhận tại khoản 1, Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại như sau: “Thừa phát lại là người có đủ tiêu chuẩn được Nhà nước bổ nhiệm để thực hiện tống đạt, lập vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án dân sự, tổ chức thi hành án dân sự theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan”.
Theo quy định trên, nhà làm luật đã đưa ra định nghĩa dựa trên tiêu chuẩn lựa chọn và các công việc của Thừa phát lại có quyền thực hiện, các điều kiện và thẩm quyền này sẽ được phân tích ở phần sau của bài viết.
Chức danh Thừa phát lại là một chức danh chưa quá quen thuộc đối với người dân như công chứng viên, mặc dù phạm vi thẩm quyền của họ rất rộng và nhiều người cũng đã biết đến lập vi bằng – một trong các công việc của Thừa phát lại.
Lý do chức danh này chưa phổ biến có thể xuất phát từ chính tên gọi “Thừa phát lại”, cụm từ này có nguồn gốc Hán – Việt nên khó cắt nghĩa.
Thực ra, ý nghĩa gốc được dùng để chỉ một người do Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm để thực hiện một số chức năng giống với thẩm quyền của nhân viên nhà nước nhưng lại không phải cán bộ, công chức nhà nước.
Tên gọi “thừa phát lại” bắt nguồn từ một thuật ngữ có gốc Hán – Việt và có tính lịch sử. Và tồn tại ở miền Nam trước năm 1975.
Chúng được hiểu để ám chỉ một người công lại. (người không phải nhân viên nhà nước được Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm. Từ đó mang trong mình quyền lực nhà nước).
Thừa phát lại là người được Nhà nước bổ nhiệm và trao quyền để thực hiện các công việc về thi hành án dân sự, tống đạt giấy, lập vi bằng,….
Văn phòng thừa phát lại là một tổ chức hành nghề của Thừa phát lại. Hoạt động của thừa phát lại là hoạt động trong thi hành án dân sự được thí điểm tại TP.HCM từ năm 2009.
Thừa phát lại đã bắt đầu trở thành một nghề
Thừa phát lại là người được Nhà nước bổ nhiệm để làm các công việc về thi hành án dân sự, tống đạt giấy tờ, lập vi bằng và một số công việc khác.
Tính đến ngày 31/10 vừa qua, thực hiện Nghị quyết số 36 của Quốc hội, chế định Thừa phát lại đã được thí điểm tại 13 địa phương trong cả nước với 51 Văn phòng Thừa phát lại được thành lập.
Hoạt động các Văn phòng Thừa phát lại đã thu được kết quả khá tốt, với doanh thu đạt hơn 63,325 tỷ đồng. Thừa phát lại đã bắt đầu trở thành một nghề, từng bước khẳng định vị trí, vai trò của mình trong đời sống xã hội và trong hoạt động bổ trợ tư pháp.
Việc thực hiện thí điểm Thừa phát lại đã đưa chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội vào cuộc sống. Đặc biệt tại Thành phố Hồ Chí Minh, tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại đã giúp người dân thực hiện quyền công dân trong việc lựa chọn và yêu cầu một số dịch vụ pháp lý như yêu cầu thi hành án, lập vi bằng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; đồng thời, không làm xáo trộn hoạt động của các cơ quan tư pháp mà hỗ trợ tích cực, phối hợp nhịp nhàng, là một minh chứng về chủ trương đúng đắn của Đảng về cải cách tư pháp, cải cách hành chính.
Trong hoạt động, các Văn phòng Thừa phát lại tại Thành phố Hồ Chí Minh đã ổn định về tổ chức và hoạt động, kết quả hoạt động khá tốt, có những lĩnh vực đã tạo ra hiệu ứng rất tích cực trong xã hội.
Cụ thể trong lĩnh vực lập vi bằng, đã được người dân, xã hội đánh giá cao; nhiều vi bằng đã được sử dụng để làm căn cứ trong xét xử và thực hiện các giao dịch, kể cả trong việc giải quyết các tranh chấp quốc tế.
Những hiệu quả tích cực đó đã góp phần bổ trợ cho hoạt động tư pháp và đáp ứng nhu cầu của người dân, xã hội về một loại hình dịch vụ pháp lý mới; bước đầu khẳng định được một nghề.
Đối với các địa phương mở rộng thí điểm, các Văn phòng Thừa phát lại cơ bản đã được đầu tư bài bản về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực, từng bước đi vào hoạt động, trên một số mặt đã thu được kết quả nhất định.
Hiểu biết của người dân và xã hội về Thừa phát lại còn hạn chế tại văn phòng thừa phát lại tại tiền giang
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Ban chỉ đạo thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại đánh giá việc thực hiện thí điểm mặc dù đã có chuyển biến tích cực, nhưng nhận thức của một số cơ quan, cán bộ, công chức, kể cả ở Trung ương về việc thí điểm chế định Thừa phát lại vẫn chưa đầy đủ, chưa đáp ứng yêu cầu về việc thực hiện một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.
Trong đó, một số cơ quan thi hành án dân sự chưa thực sự tích cực phối hợp, hỗ trợ các Văn phòng Thừa phát lại.
Công tác triển khai còn chậm, thể hiện ở một số công việc như xây dựng thể chế; lựa chọn địa phương thí điểm; thành lập, đăng ký hoạt động và đưa các Văn phòng Thừa phát lại vào hoạt động.
Công tác tuyên truyền cả ở Trung ương và địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu nên hiểu biết của người dân và xã hội về Thừa phát lại còn hạn chế.
Từ đó, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động của các Văn phòng Thừa phát lại. Việc thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan quản lý Nhà nước còn nhiều hạn chế, chưa kịp thời, chưa thực sự quyết liệt, chưa hiệu quả.
Một số địa phương tổ chức triển khai thực hiện chưa đạt với yêu cầu, hiệu quả chưa cao như chưa thành lập đủ số lượng Văn phòng Thừa phát lại theo Đề án được phê duyệt (12 địa phương mở rộng thí điểm mới thành lập được 39 Văn phòng, trong đó có địa phương mới thành lập 1 Văn phòng như Nghệ An, Bình Định).
Ở Trung ương, việc phối hợp trong công tác xây dựng thể chế, thống nhất hướng dẫn địa phương còn chậm, có lúc chưa thật sự hiệu quả.
Tại một số địa phương, việc phối hợp của các cơ quan tư pháp trong việc phân định địa hạt tống đạt văn bản của Thừa phát lại còn chậm, chưa chủ động; công tác phối hợp của các cơ quan trong giải quyết vướng mắc chưa hiệu quả, chưa tạo điều kiện tốt nhất cho hoạt động của Văn phòng Thừa phát lại.
Các Văn phòng Thừa phát lại tại 12 địa phương mở rộng thí điểm chậm ổn định tổ chức, bố trí, sắp xếp nhân lực và các nguồn lực khác để thực hiện tốt các công việc; chậm đi vào hoạt động, hiệu quả chưa cao, kết quả hoạt động chưa đồng đều giữa các mặt, đặc biệt là việc thiếu chủ động trong triển khai thực hiện tống đạt văn bản của Tòa án, Cơ quan thi hành án dân sự…
Về tống đạt văn bản, đến thời điểm 31/10 vừa qua, các Văn phòng Thừa phát lại tại các địa phương mở rộng thí điểm mới tống đạt được gần 25.787 văn bản.
Trong đó nhiều Văn phòng Thừa phát lại số lượng văn bản tống đạt hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, như một số Văn phòng Thừa phát lại ở Bình Dương, Thanh Hóa… Hầu hết các Văn phòng Thừa phát lại đã triển khai thực hiện và lập được 1.729 vi bằng.
Tuy nhiên qua công tác kiểm tra, khảo sát cho thấy, nhiều vi bằng cũng không đạt yêu cầu (Đồng Nai, Bình Dương…).
Về xác minh điều kiện thi hành án và trực tiếp tổ chức thi hành án, mặc dù đặc điểm nhân sự làm Thừa phát lại là những người có kinh nghiệm trong hoạt động tố tụng nhưng công tác xác minh điều kiện thi hành án và trực tiếp tổ chức thi hành án của các Văn phòng Thừa phát lại còn hạn chế (mới tổ chức xác minh được 234 vụ); một số Văn phòng đạt kết quả rất thấp như Văn phòng Thừa phát lại Tĩnh Gia (Thanh Hóa), Văn phòng Thừa phát lại Uông Bí (Quảng Ninh);
Văn phòng Thừa phát lại Long Xuyên (An Giang)… Hạn chế này không chỉ do những nguyên nhân khách quan là sự lựa chọn của người dân, mà còn do một số cơ quan thi hành án chưa thực sự phối hợp, hỗ trợ các Văn phòng Thừa phát lại.
Đội ngũ Thừa phát lại tại các địa phương mở rộng thí điểm còn mỏng, nhiều Văn phòng chỉ có một Thừa phát lại nên rất khó khăn trong việc tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ; năng lực, trình độ, kinh nghiệm, kỹ năng nghề nghiệp còn hạn chế.
Năng lực của một số Văn phòng Thừa phát lại còn hạn chế cả về tổ chức, nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất, do đó làm nảy sinh tâm lý e ngại từ phía các cơ quan Tòa án, Thi hành án khi giao văn bản để tống đạt.
Việc triển khai thí điểm được thực hiện ở những địa phương có diện tích rộng, nhiều đơn vị hành chính, nhất là các huyện thuộc khu vực miền núi cách xa trung tâm, đi lại khó khăn, trong khi đó các Văn phòng Thừa phát lại chưa đủ khả năng thực hiện được toàn diện các mảng công việc, nhất là trong lĩnh vực thi hành án dân sự…
Đẩy mạnh hoạt động của các văn phòng thừa phát lại tại tiền giang
Tiếp tục thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại hiệu quả hơn, Ban chỉ đạo thí điểm chế định Thừa phát lại đề xuất tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về Thừa phát lại để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cán bộ trong việc triển khai thực hiện thí điểm; hiểu biết và tiếp cận của người dân đối với dịch vụ này.
Các bộ, ngành Trung ương có liên quan cần tăng cường quản lý Nhà nước về Thừa phát lại để kịp thời nắm bắt tình hình, phối hợp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động của Thừa phát lại; tập trung quyết liệt vào việc chỉ đạo, hướng dẫn giải quyết các khó khăn, vướng mắc của địa phương nhằm đẩy mạnh kết quả hoạt động của các Văn phòng Thừa phát lại như những vướng mắc về trình tự, thủ tục tống đạt văn bản của Tòa án, trong xác minh điều kiện thi hành án, tổ chức cưỡng chế thi hành án của Thừa phát lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự và Nghị định số 61/2009/NĐ-CP của Chính phủ…
Đồng thời, các bộ, ngành cũng cần tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn cho Thừa phát lại, Thư ký nghiệp vụ; năng lực quản lý, điều hành của các Văn phòng Thừa phát lại và công tác kiểm tra, kiểm sát, giám sát hoạt động Thừa phát lại.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật Rong Ba về vai trò thừa phát lại của văn phòng thừa phát lại tại tiền giang.
Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu về văn phòng thừa phát lại tại tiền giang và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Luật Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
